Propozycja wycieczki: Na Krzyżne z Hali Gąsienicowej

Krzyżne – przełęcz w Tatrach Wysokich, położona na wysokości 2112 m n.p.m. we wschodniej grani Świnicy, pomiędzy Doliną Pańszczycy i Doliną Roztoki. Stanowi jeden ze skrajnych punktów Orlej Perci – większa część turystów kończy tu wędrówkę najtrudniejszym szlakiem polskich Tatr. Z rozległej, trawiastej równi Krzyżnego rozciągają się wspaniałe widoki na Tatry Wysokie i Bielskie, w dole pięknie prezentuje się Dolina Pięciu Stawów Polskich. W latach 1880-1915 nieco powyżej przełęczy znajdowała się chatka wybudowana przez Towarzystwo Tatrzańskie. Popularne były wówczas wycieczki połączone z oglądaniem wschodu słońca. Dziś na Krzyżne szlakiem turystycznym można dostać się z trzech stron: z Hali Gąsienicowej przez Dolinę Pańszczycy, z Doliny Pięciu Stawów Polskich lub Orlą Percią przez grań Buczynowych Turni.

Żółty szlak prowadzący na przełęcz z Hali Gąsienicowej jest jedną z najrzadziej uczęszczanych przez turystów tras w tym rejonie. Dzięki temu nawet w szczycie sezonu uniknąć tu można tłumów. Pokonanie drogi spod schroniska Murowaniec na Krzyżne zajmuje ok. 3 godzin. Podejście może być nieco męczące, jednak nie zawiera trudności technicznych, przez co nawet mniej doświadczone w górskich wędrówkach osoby mają szansę podziwiania jednej z najciekawszych tatrzańskich panoram.

Wychodząc ze schroniska skręcamy w lewo w kierunku Doliny Suchej Wody Gąsienicowej. Wchodzimy do lasu, gdzie żółty szlak na Krzyżne odbija w prawo, prowadząc początkowo stosunkowo płaskim terenem wśród drzew. Stopniowo nachylenie zwiększa się, a roślinność reglowa zastąpiona zostaje przez zarośla kosodrzewiny. Szlak wiedzie wygodną, kamienną ścieżką wśród rumowisk skalnych, trawersując rozległe zbocza Żółtej Turni. Odsłaniają się widoki na Kasprowy Wierch i ciekawie prezentujące się z tego miejsca Kościelce. Idziemy wśród gęsto rosnącej na tym obszarze kosówki, powoli pod górę, bez większych podejść, dzięki czemu odcinek ten nie jest szczególnie męczący. Przekraczamy Pańszczycki Żleb, którym często spływać może woda. Niedaleko za nim teren obniża się. Schodzimy do Doliny Pańszczycy, prowadzącej pod samą przełęcz Krzyżne. Po lewej stronie nad doliną góruje potężny masyw Koszystej, w oddali odsłaniają się natomiast widoki na grań Orlej Perci. Niebawem docieramy do Czerwonego Stawu Pańszczyckiego, niewielkiego jeziorka o powierzchni 0,3 ha, przy niskim stanie wód dzielącego się na dwa mniejsze zbiorniki.

Wkraczamy w typowo skalny teren – zarośla kosodrzewiny powoli zanikają, towarzyszy nam jedynie roślinność trawiasta. Szlak niemal przez cały czas wiedzie po wygodnych stopniach. Przybliżamy się do robiących wrażenie ścian Buczynowych Turni, w lewej części grani odsłania się charakterystyczna w kształcie turnia zwana Ptakiem oraz cel naszej wędrówki – Krzyżne. W górnym piętrze Doliny Pańszczycy rozpoczynamy końcowe, nieco mozolne podejście na przełęcz. Znów idziemy przez rumowiska skalne, podkreślające surowość okolicy. Trasa nie jest trudna, lecz należy trzymać się znaków określających przebieg szlaku i uważać na obsuwające się miejscami kamienie. Po ok. 1,5 godziny od Czerwonego Stawu i blisko 3 godzinach od Hali Gąsienicowej osiągamy Krzyżne.

Nagrodą za trudy wędrówki jest wspaniała, rozległa panorama. Szczególnie ciekawie prezentuje się Dolina Pięciu Stawów Polskich i położona nieco niżej Wielka Siklawa, największy polski wodospad. Z przełęczy zejść można właśnie do „Piątki” lub wrócić tą samą drogą. Przy odpowiednio wczesnej porze istnieje oczywiście możliwość kontynuowania wycieczki Orlą Percią. Należy jednak pamiętać, że aż do Skrajnego Granatu (2 godziny) nie będzie możliwości opuszczenia grani.