Tatrzańskie szczyty: RYSY
Kilka ciekawostek na temat najwyższego punktu w Polsce.
Rysy – szczyt położony w grani głównej Tatr. Posiada trzy wierzchołki – najwyższy (2503 m n.p.m.) położony jest w całości po stronie słowackiej, niższy (2499 m n.p.m.) stanowi najwyższy punkt Polski. Rysy stanowią punkt zwornikowy, w którym od głównego grzbietu odchodzi grań boczna z Niżnimi Rysami i Żabimi Szczytami. Górują ponad trzema dolinami – Rybiego Potoku, Białej Wody i Mięguszowiecką. Od sąsiedzkich szczytów Rysy oddzielone są następującymi przełęczami: Przełęczą pod Rysami od Niżnich Rysów, Żabią Przełęczą od Żabiego Konia i szeroką przełęczą Waga od Ciężkiego Szczytu w masywie Wysokiej.
Wbrew powszechnej opinii, nazwa szczytu nie pochodzi od opadającego z niego ukośnego żlebu (tzw. rysy), lecz od pożłobionych zboczy całego kompleksu Niżnich Rysów, Żabiego Szczytu Wyżniego i Żabiego Mnicha. W przeszłości Rysami określano całą grań wznoszącą się ponad kotłem Czarnego Stawu. Wraz z rozwojem taternictwa i wprowadzaniem bardziej szczegółowego nazwenictwa, miano Rysów przypadło najwyższemu punktowi w tej grani. Początkowo nazwę tę stosowali jednak tylko Polacy. Niemieckojęzyczni turyści używali określenia Morskooki Szczyt (Meeraugspitze), zaś Słowacy nazywali masyw Wagą.
Jako pierwszy na Rysy wszedł 30 lipca 1840 r. Eduard Blásy z przewodnikiem Jánem Rumanem Driečnym starszym. Pierwsze zimowe wejście należy do Theodora Wundta z przewodnikiem Jakobem Horvayem (10 kwietnia 1884 r.).
Dziś Rysy to jeden z najczęściej odwiedzanych przez turystów tatrzańskich szczytów. Można na niego wejść zarówno od polskiej, jak i słowackiej strony. Polski szlak jest zdecydowanie trudniejszy, ubezpieczony licznymi łańcuchami. Prowadzi z Morskiego Oka nad Czarny Staw pod Rysami i dalej obok popularnej „rysy” na szczyt. Trasa ze schroniska nad Morskim Okiem zajmuje ok. 4 godzin i wymaga dość dobrej kondycji fizycznej. Przy starcie z Palenicy Białczańskiej, cała droga trwać może ok. 12 godzin, zatem ważne jest jak najwcześniejsze rozpoczęcie wycieczki. Szlak od strony słowackiej jest o wiele łatwiejszy, wejście od Popradzkiego zamuje nieco ponad 3 godziny.
Poza mianem najwyższego szczytu Polski, magnesem na turystów są piękne widoki na trasie oraz fantastyczna panorama ze szczytu, z którego widać niemal całe Tatry, okoliczne pasma górskie, a przy dobrej pogodzie nawet Kraków.
Rysy należą niestety do najbardziej niebezpiecznych tatrzańskich szczytów. O dużej liczbie wypadków decyduje zarówno słaby stopień przygotowania dużej części turystów, jak i charakter polskiego szlaku. Zalegają tu często płaty śniegu (szczególnie na wiosnę), co w połączeniu z ekspozycją terenu łatwo doprowadzić może do tragicznych w skutkach poślizgnięć. Wiele osób lekceważy zalegający śnieg, trawersując zbocza bez właściwego sprzętu turystycznego (raki, czekan).
Czy wiesz, że…
Rysy są prawdziwym unikatem, jeśli chodzi o bogactwo flory. Na wysokości 2483–2503 m n.p.m. występują tu jeszcze 63 gatunki roślin kwiatowych, głównie z grupy roślin alpejskich. Z rzadkich roślin występują m.in. ukwap karpacki, skalnica odgiętolistna i wiechlina tatrzańska – gatunki w Polsce występujące tylko w Tatrach i to na nielicznych stanowiskach.
fot. Ewelina Domańska, www.goramipolski.pl